De onderstaande tekst is een samenvatting van hoofdstuk 3.5.4 van het boek Meer dan Onderwijs.

Gagné heeft een schema ontworpen waarin fasen in het leerproces in het algemeen worden onderscheiden:

• Motivatiefase
• Opmerkzaamheidfase
• Opnamefase
• Geheugenfase
• Herinneringsfase
• Generalisatiefase
• Uitvoeringsfase
• Terugkoppelingsfase

De opvatting van Gal’perin doet recht aan de concrete (materiële) handeling als basis voor het leren van mentale handelingen (in gedachten). Dit wordt ook wel het proces van verinnerlijking of interiorisatie genoemd. Daarmee is dit model voor het basisonderwijs van belang. Gal’perin beschrijft het leerproces voor de vorming van mentale handelingen als volgt:

• Vorming van een oriënteringsbasis
• Materiële handeling
• Verbale handeling
• Mentale handeling

Elke handeling kan in eigenschappen afwijken van een andere handeling. Het is van belang om zich rekenschap te geven van deze eigenschappen, of zoals Gal’perin ze noemt, van de parameters van de handeling:

• Het niveau van de handeling (materieel, verbaal, mentaal)
• De mate van uitvoerigheid van de handeling
• De graad van generalisatie van de handeling
• De mate van beheersing van de handeling

Leervormen

Cognitieve handelingsstructuren vinden plaats op de grond van bewust activiteiten zoals weten, denken, oordelen enzovoorts. Voorbeelden zijn het maken van een som, het volgen van een weg, met je linkerhand je rechter oor pakken.
Non-cognitieve handelingsstructuren zijn niet gebaseerd op bewuste activiteiten of cognitieve processen. Voorbeelden zijn: schrijven, fietsen, zwemmen, spreken, technisch lezen, autorijden. Uit de voorbeelden blijkt dat een non-cognitieve handelingsstructuur vaak wel tot stand komt via een bewust weg. Het uiteindelijke resultaat is echter een automatisme: zonder tussenkomst van het bewuste denken wordt de handeling uitgevoerd.

Leervormen:

• Vorming van automatiseren
• Incidenteel leren
• Memoriseren
• Verwerven van zinvolle feitenkennis
• Leren van woordbetekenissen
• Leren van begripsgedrag
• Inzicht bevorderend leren
• Heuristieken (algemene strategieën om problemen op te lossen)
• Algoritmen (oplossingsmethoden die een oplossing garanderen)
• Dynamisch leren