Dit stuk is gebaseerd op Meer dan onderwijs, pagina 354 t/m 356.
De essentie van belonen is dat het kind, op grond van de positieve uitlating, beseft dat het goed genoeg is zoals het nu is zonder volmaakt te hoeven zijn. Daarmee neemt het zelfvertrouwen toe. Belonen en straffen zijn middelen om waarden en normen over te brengen. Immers door het belonen van bepaald gedrag zal het kind beseffen dat dit gedrag goed (waardering) is en overgaan tot herhaling, terwijl straf het tegenovergestelde effect heeft.

Echter alleen maar prijzen en zwijgen over onjuistheden en fouten leiden tot een onevenwichtige ontwikkeling. De kunst is om gewenst gedrag te stimuleren door aanmoediging en beloning. Deze ervaringen worden ondersteund door de psychologie van het behaviorisme, waarop veel technieken voor gedragsbeïnvloeding zijn gebaseerd. Een nadeel van deze theorie is dat het kind zelf en de ontwikkeling van waarden onvoldoende tot hun recht komen. Daarom is het goed te beseffen dat anderen belonen (en ook straffen) zien als een manier om het geweten van een kind te wekken.

Kinderen vragen de aandacht van de leraar. Zodra je die aandacht in positieve zin kan geven, zal dat bij het kind leiden tot zelfbevestiging: de leraar ziet me, ik mag er zijn. Het zelfbeeld, zelfconcept wordt hierdoor versterkt.

Vormen van beloning

Een beloning hoeft niet altijd iets tastbaars te zijn, integendeel. De volgende vormen van aandacht zijn tevens vormen van beloning: duim opsteken, knipoog, schouderklopje, een korte positieve aanmoediging als: goed zo, fijn zo, uitstekend, ga zo door, fijn zeg, enzovoort. Overigens kan het toezwaaien van lof op sommige kinderen ontmoedigend werken, Zij krijgen het idee dat het er mogen zin is verbonden met het leveren van goede prestaties. Het is daarom van belang kinderen te laten zien dat ze een goede bijdrage hebben geleverd aan de gehele situatie, zodat zij zich bewust worden van hun eigen mogelijkheden. Het gaat daarbij om het geven van erkenning, zonder hun het gevoel te geven dat de persoonlijke waarde afhangt van goede prestaties.