Als beginnend docent ben ik een voorstander van collegiale consultatie. Ik vind het prettig om met collega’s de lessen/situaties te bespreken. Dat kan zijn omdat iets niet lekker loopt, maar ook omdat ik wil delen dat iets wel lekker loopt.

Dit soort zaken kun je bespreken tijdens intervisie met collega’s of collegiale consultatie. Daarvoor zijn verschillen methodieken zoals de Balint-methode en de Vijf- en Tienstappenmethode. Hoe deze werken en welke er nog meer zijn wordt uitgelegd in de intervisie handleiding van het HVA Instituut voor Informatica en Interactieve Media. Dit is een handleiding intervisie voor docenten en studenten.

In de tekst hieronder wordt uitgelegd wat collegiale consultatie inhoud. De tekst is afkomstig van www.leraar24.nl. Daar zijn ook een aantal filmpjes die voorbeelden laten zien van een dergelijke cc bijeenkomst. In het volgende filmpje wordt uitgelegd hoe een cc bijeenkomst eruit ziet: http://www.leraar24.nl/video/578. En in het andere filmpje zie je spelvormen die gebruikt kunnen worden tijdens een bijeenkomst: http://www.leraar24.nl/video/1624. Voor mij ziet dit er aantrekkelijk uit en ik zou dit zeker eens mijn collega’s op het ROC willen doen. Dat gebeurt nu helaas niet.

Leraar24 publicatie datum 30-06-2009

Intercollegiale consultatie is de onderlinge advisering van collega's bij werkproblemen.  ICC is gestructureerd kijken naar problemen uit de eigen praktijk en daarvoor gezamelijk oplossingen bedenken. Het is ook durven kijken naar het effect van eigen gedrag en het nemen van beslissingen. Meestal gebeurt dit op vrijwillige basis in een leergroep. Binnen de leergroep worden ervaringen uitgewisseld, vaardigheden geoefend en nieuwe situaties besproken. Het doel is om te leren van elkaars problemen in een ervaringsgericht leerproces.

Oorsprong
Intercollegiale consultatie stamt uit Japanse kwaliteitskringen van de jaren vijftig. Hierin werden knelpunten besproken binnen gestructureerd werkoverleg. Binnen het onderwijs van de jaren tachtig ging het vooral om een helpend gesprek, waarbij de probleeminbrenger bij het denken over zijn probleem werd gestimuleerd door het stellen van vragen. Tegenwoordig gaat het om leren op de werkplek vanuit een behoefte om structureel met collega's ervaringen en problemen uit te wisselen.

Inzet ICC
ICC biedt niet alleen reflectie op het eigen gedrag bij situaties en problemen die zich hebben voorgedaan, maar het kan ook leiden tot nieuwe ideeën. Tevens kan ICC gebruikt worden bij toekomstverkenningen of het nemen van structurele beslissingen.

Praktijk
Een ICC kan worden vormgegeven als een leercyclus van drie stappen:
(1) het ervaren, ordenen van gegevens uit ervaringen
(2) vergelijking met eerder verworven inzicht en beleving 
(3) het trekken van conclusies voor nieuw handelen.
Methodieken bestaan meestal uit een basisstructuur, die bestaat uit formulering van het probleem, probleemoriëntatie - en analyse, en formulering van mogelijk oplossingen.

Basisregels
Er zijn een aantal basisregels. Iedereen moet bereid zijn om kritisch te kijken naar eigen gedrag in werksituaties en benieuwd zijn naar ervaringen en oplossingen van anderen. Iedereen moet ondersteuning bieden en geen oordeel vellen. Het gaat om actief luisteren en verduidelijken wat de ander zegt, en niet om interpretatie. Wat besproken moeten binnen de groep blijven en er moet aandacht zijn voor wat goed gaat.

Opbrengst
Wat levert het op? Reflectie, oplossingen en ontwikkeling van vaardigheden, inclusief de vaardigheid om anderen te ondersteunen.